شکستگی‌های دنبالچه

استخوان دنبالچه (Coccyx) پایین‌ترین قسمت ستون فقرات است که وظیفه آن ایجاد تعادل در ستون فقرات می‌باشد. دنبالچه از یک استخوان یک تکه تشکیل نشده و بسته به شخص، از 3 الی 5 مهره تشکیل شده است که با استفاده از رباط‌ها و مفاصل فیبری، به صورت محدود حرکت می‌کنند.

درد استخوان دنبالچه، عارضه‌ای نسبتاً نادر و تقریباً ناشناخته است. درد دنبالچه به شکل یک درد موضعی احساس می‌شود و عموماً هنگام نشستن یا انجام هر فعالیتی که باعث فشار آمدن به پایین‌ترین قسمت ستون فقرات گردد شدیدتر می‌شود.

در مواردی مانند زمین خوردن، زایمان، عفونت، تومور، شکستگی یا به دلایل نامعلومی ممکن است استخوان دنبالچه دردناک شود. شیوع درد دنبالچه در زنان 5 برابر مردان است که به علت تفاوت شکل استخوان بندی لگن بین زنان و مردان می‌باشد. در این بیماران دنبالچه نسبت به استخوان بالای آن یعنی استخوان خاجی یا ساکروم حرکت زیادی دارد و یا گاهی اوقات ممکن است به طور کلی نسبت به استخوان ساکروم تغییر محل داده و جابجا شده و یا به عبارت دیگر در رفته باشد. گاهی نیز این جابجایی و در رفتگی در هر بار نشستن اتفاق می‌افتد که در تمام موارد گفته شده بیمار دچار درد شدید در ناحیه نشیمن خواهد شد.

علائم و عوامل شکستگی و التهاب دنبالچه

علامت شکستن و یا دررفتگی استخوان دنبالچه درد است. افرادی که برای درد دنبالچه به پزشک مراجعه می‌کنند، ممکن است به تازگی یک آسیب تروماتیک به دنبالچه را در اثر افتادن یا ضربه تجربه کرده باشند. اما می‌شود بدون این‌ که آسیبی را به خاطر آورد، درگیر این درد نیز شد. برخی از این عوامل عبارتند از:

1- افراد دارای وزن زیاد (در یک فرد لاغر یا با وزن متوسط، دنبالچه در هنگام نشستن در زیر بدن به سمت پایین می‌چرخد، بنابراین بهتر می‌تواند وزن بدن را تحمل کند. اما در فردی که وزن بیشتر و باسن بزرگ‌تری دارد، لگن خاصره و دنبالچه چرخش کمتری در زمان نشستن دارند که این مساله موجب می‌شود فشار بیشتری به نوک این استخوان وارد شود و در‌رفتگی و شکستگی راحت‌تر رخ دهد)

2- نشستن و یا ایستادن طولانی مدت

3- لم دادن در حالت نشسته

4- بلند شدن از حالت نشسته

درمان شکستگی دنبالچه

فیزیوتراپی و استفاده از بالشتک مخصوص به منظور انتقال وزن از روی استخوان دنبالچه به سایر قسمت‌های باسن و لگن، رایج‌ترین و موثر‌ترین روش‌های درمانی جهت درمان دنبالچه شکسته یا کوفته شده هستند. به همین دلیل شرکت طب و صنعت اقدام به تولید دو نوع بالشتک جهت درمان این عارضه نموده است:

1- بالشتک دو کاره (کد 90200):

این بالشتک به گونه‌ای طراحی شده که هم به عنوان بالشتک نشیمن و هم به عنوان پشتی در صندلی‌های مختلف قابل استفاده می‌باشد.

کاربرد بالشتک به عنوان نشیمن:

این بالشتک به صورت مکعب مستطیل با شیب ملایم به سمت جلو طراحی و تولید گردیده است. وجود یک شیار عمیق در قسمت وسط باعث حذف فشار وزن از روی استخوان دنبالچه می‌شود. وجود قوس‌های ملایم باعث توزیع بهتر وزن بدن در سطح باسن و ران شده که راحتی بیشتری را فراهم می‌آورد. شیب بالشتک به سمت جلو علاوه بر تغییر زاویه لگن هنگام نشستن و انتقال وزن از روی استخوان دنبالچه از ایجاد اختلال گردش خون در عروق زیر ران و فشار روی مهره‌های کمری جلوگیری می‌نماید.

استفاده از این بالشتک برای ایجاد راحتی بیشتر و حفظ ارگونومی صحیح بدن به همگان توصیه می‌شود. مبتلایان به بیماری هموروئید، فیستول و سینوس مویی، قبل و بعد از جراحی و همچنین مادرانی که پس از زایمان احساس درد در ناحیه انتهایی ستون فقرات خود دارند می‌توانند از این بالشتک استفاده نمایند.

کاربرد بالشتک به عنوان پشتی:

بالشتک دوکاره طب و صنعت می‌تواند در دو حالت مختلف به عنوان پشتی صندلی نیز استفاده گردد. این بالشتک دارای دو لبه یکی ضخیم و دیگری باریک می‌باشد.

حالت اول استفاده از این بالشتک جهت پر کردن گودی کمر و ایجاد تکیه‌گاه کامل برای استراحت ستون فقرات است. در این حالت قسمت ضخیم‌تر بالشتک به سمت پایین و قسمت باریک‌تر آن به طرف بالا قرار می‌گیرد. استفاده از این بالشتک هنگام رانندگی، تکیه دادن به پشتی صندلی و کلیه مواردی که شخص وزن تنه خود را به طور کامل روی پشتی صندلی منتقل می‌کند توصیه می‌شود.

حالت دوم استفاده از بالشتک جهت ایجاد یک تکیه‌گاه مناسب حین کار کردن پشت میز کار است. در این حالت قسمت بارک‌تر به سمت پایین و قسمت ضخیم‌تر بالشتک به طرف بالا قرار می‌گیرد. هنگام کار کردن پشت میز با کامپیوتر، مطالعه، نویسندگی و سایر موارد مشابه می‌توان از آن به عنوان بالشتک کار استفاده کرد.

از ویژگی‌های خاص بالشتک دوکاره می‌توان به طراحی ویژه و منحصر به فرد، دوام، نرمی و راحتی، قابلیت شستشو، روکش ضد حساسیت و کش قابل تنظیم جهت نسب روی صندلی اشاره نمود.

2- بالشتک نشیمن حلقوی (کد 90100):

این بالشتک به شکل دایره و از جنس فوم پلی یورتان بوده و در ناحیه مرکزی دارای فضای خالی می‌باشد تا فشار وارده بر استخوان دنبالچه را از بین برده و یا اصطلاحاً دنبالچه را بی‌وزن نماید، با کاهش فشار در این ناحیه درد بیمار کاهش می‌یابد. استفاده از فوم پلی یورتان در ساختار این بالشتک سبب شده تا عمر این وسیله افزایش یافته و دچار تغییر شکل و بد فرمی نشود. همچنین روکش نخی این بالشتک حفره وسط را پوشانده و از این رو بیمار می‌تواند از آن به عنوان یک بالشتک معمولی نیز استفاده نماید.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد بالشتک نشیمن حلقوی طب و صنعت آن است که سطح اصلی بالشتک که بدن روی آن قرار می‌گیرد دارای شیب و زاویه به سمت مرکز بالشتک می‌باشد. این زاویه از کشیدگی امعاء و احشای بدن پیشگیری کرده و از افزایش درد بیمار جلوگیری می‌نماید. این امر به ویژه در افرادی که مبتلا به سینوس مویی هستند، چه قبل و چه بعد از عمل جراحی و همچنین کسانی که دارای درد در نواحی مرکزی باسن و لگن می‌باشند بسیار حائز اهمیت می‌باشد.